Opinia IEO dotyczy zarówno bezpośrednio samej treści projektowanego rozporządzenia o cenach (wysokość cen referencyjnych to perspektywa bezpośrednich uczestników rynku, inwestorów, deweloperów i dostawców rozwiązań) jak i szerszego kontekstu wynikającego z łącznego rozpatrywania przepisów ustawy o OZE i większego pakietu projektów rozporządzeń oraz przyjętych założeń i metodyki określania cen (domena IEO).
W tym celu, także po uwzględnieniu, że znane są bieżące wyniki (rozstrzygnięcie) pierwszej aukcji pilotażowej ‘2016, z których już można wyciągnąć wnioski, IEO zwrócił się do przedstawicieli branży OZE (zaproszenie na stronach ieo.pl oraz za pośrednictwem portali www.cire.pl i www.gramwzielone.pl i www.nowa-energia.com.pl ) z prośba o wypełnienie ankiety o systemie aukcyjnym i projekcie rozporządzenia. Dzięki temu powstała synteza aktualnej opinii i odczuć zainteresowanych przedstawicieli branży o systemie aukcyjnym i cenach referencyjnych. Wyniki ankiety wypełnionej przez 56 firm posłużyły do postawienia tez, ale przede wszystkim do weryfikacji niektórych z wyników analiz IEO w sprawie opiniowania projektu rozporządzenia.
Punktem wyjścia do oceny wysokości cen referencyjnych dla branży OZE jest ich odniesienie do cen referencyjnych dotychczas obowiązujących (rozporządzenie Ministra Energii z października 2016 roku). Technologie OZE, dla których Ministerstwo Energii proponuje w rozporządzeniu podniesienie cen referencyjnych w stosunku do poziomu cen występujących w aukcji przeprowadzonej w 2016 r. (oznaczone kolorem czerwonym na rys 1. - po lewej stronie wykresu) to: 1) wytwarzanie biogazu ze źródeł komunalnych (składowiska odpadów i oczyszczalnie ścieków), 2) współspalanie biomasy w elektrowniach konwencjonalnych oraz 3) instalacji hybrydowych.
Rys. 1 Zmiany procentowe cen referencyjnych zaproponowanych przez Ministerstwo Energii w projekcie rozporządzenia wobec dotychczasowego poziomu cen
Proporcjonalnie największy wzrost ceny referencyjnej odnotowano w przypadku instalacji biogazowych na składowiskach (33%) i przy oczyszczalniach (9%) oraz w przypadku instalacji hybrydowych (6-57%). Zaskakujące jest znaczące podniesienie i tak już nadmiernie wysokiej ceny referencyjnej dla instalacji współspalania biomasy z węglem (wytwarzania energii elektrycznej z biomasy w dedykowanej instalacji spalania wielopaliwowego)[1]. W większości ww. przypadków zmiany są nieuzasadnione stanem faktycznym lub wynikają z nieodpowiednich założeń lub metodyki. Poniżej odniesiono się do najbardziej wyrazistych przeszacowań kosztów. Wynikają one przede wszystkim z przyjęcia niewłaściwych założeń przy obliczeniu cen referencyjnych, w tym:
- sposobu uwzględnienia cen ciepła (produktu ubocznego wytwarzania energii elektrycznej z OZE w systemie aukcyjnym),
- nieadekwatnej wysokości nakładów inwestycyjnych (w kilku przypadkach rażąco zawyżonych),
- braku założeń i analizy wpływu przepisów ustawy o OZE i projektów rozporządzeń na dostępność i ceny drewna energetycznego i biomasy lokalnej,
- nieuwzględniania w analizach ekonomicznych cen uprawnień do emisji CO2,
- nieuwzględniania praktyki rynkowej i możliwych zachowań inwestorów przy tworzeniu instalacji hybrydowych w oparciu o przepisy ustawy o OZE.
Rekomendacje IEO
Rekomendacja 1: Konieczność zmian w metodyce uwzględniania kosztów ciepła oraz przyjmowanych wysokości cen ciepła z systemów kogeneracyjnych w kalkulacji kosztów energii elektrycznej i wyznaczaniu cen referencyjnych.
Rekomendacja 2: Przyjęta wysokość CAPEX dla technologii dedykowanej instalacji spalania wielopaliwowego (współspalania) jest wielokrotnie za wysoka i zdecydowanie wymaga weryfikacji.
Rekomendacja 3: Rozporządzenia dotyczące drewna energetycznego, biomasy lokalnej powinny być wydane wcześniej zanim ogłoszone zostaną ceny referencyjne i zanim ogłoszona zostanie aukcja.
Rekomendacja 4: Cena referencyjna wskazana w rozporządzeniu w przypadku instalacji współspalania biomasy z węglem powinna być obniżona o 73 zł/MWh.
Rekomendacja 5: Obecne nie można odpowiedzialnie ustalić ceny referencyjnej dla instalacji hybrydowej. Ogłoszenie aukcji z cenami referencyjnymi dla instalacji hybrydowej grozi nadużyciami. Na potrzeby systemu aukcyjnego (w przypadku wsparcia dotacjami możliwe jest sformułowanie bardziej precyzyjnych kryteriów) konieczne są uprzednie zmiany ustawowe w definicji instalacji hybrydowej w ustawie o OZE.
Rekomendacja 6: Podniesienie ceny referencyjnej dla systemów fotowoltaicznych o mocy do 1 MW do poziomu z aukcji grudniowej tj. 465 zł/MWh. Wg analiz IEO, przy restrykcyjnych wymogach i ryzykach systemu aukcyjnego średnie koszty energii z systemów fotowoltaicznych mniejszych niż 1 MW (mediana 500 kW) powinny być wyższe niż 450 zł/MWh i pozostać co najmniej na poziomie aukcji grudniowej z ceną 465 zł/MWh. Nie zaszły zmiany na rynku i w rozwoju technologii, co upoważniałoby do obniżenia cen referencyjnych na fotowoltaikę o mocy do 1 MW, tym bardziej że mowa jest o tzw. „dogrywce” (czyli na tych samych zasadach jak pierwsza aukcja).
Przedstawione rekomendacje 1-6 są co do zasady zgodne z wynikami ankiety przeprowadzonej w dniach 26-30.01.2016 wśród przedsiębiorstw branży OZE. Podsumowanie wyników ankiety tylko w odniesieniu do oceny wysokości cen referencyjnych zaprezentowano na wykresie – rys.2
Rys. 2 Odpowiedzi ankietowanych firm w sprawie wysokości zaproponowanych w projekcie rozporządzenia cen referencyjnych. Źródło: IEO
Pełne wyniki badań ankietowych
[1] Ten problem był sygnalizowany przez IEO wcześniej - w opinii w sprawę projektu rozporządzenia „wolumenowego”. Czytaj więcej...