Opinia Instytutu Energetyki Odnawialnej o projekcie zmian w ustawie o odnawialnych źródłach energii

Szczegóły
Odsłony: 7754
28 czerwca br. Minister Energii (ME) poddał pod konsultacje projekt ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii (uOZE) oraz niektórych innych ustaw. Pod „innymi ustawami” kryją się zmiany w ustawie o inwestycjach w zakresie realizacji inwestycji wiatrowych (tzw. „ustawa antywiatrakowa”). Opinia zawiera uwagi i propozycje do przepisów, które budzą największe wątpliwości, pomija natomiast te przepisy, które budzą najmniej wątpliwości lub mają potencjalnie mniejszy wpływ na kształt rynku OZE. W opinii IEO pominięto np. kolejną „innowację” legislacyjną w uOZE nazwaną błędnie taryfą FiP (rozumianą przez Autorów nowelizacji jako sprzedaż energii na rynku z negocjowanym pomiędzy wytwórcą a nabywcą rozliczeniem różnicy w cenie energii poprzez Zarządcę Rozliczeń), gdyż ze względu na propozycję zgłoszoną ad hoc, bez uzasadnienia przez Ministerstwo, brak jest podstaw do poprawy takiej propozycji, należy ją całkowicie odrzucić. Podobnie, taryfy gwarantowane FiT również są błędnie nazywane i wprowadzają w błąd potencjalnych prosumentów i autoproducentów (zwłaszcza tych najmniejszych), ale w tym przypadku istnieje możliwość poprawy nieprawidłowych zapisów w nowelizacji uOZE.

Zdaniem IEO w podjętej próbie wyeliminowania oczywistych błędów w ustawie, takich jak:

  • abstrakcyjna i nielogiczna struktura koszyków aukcyjnych i procedur aukcyjnych,

  • korekt w systemie kształtowania ceny świadectw pochodzenia energii z biogazu rolniczego,

  • oczywiste „niedoróbki” przepisów martwych lub niezgodnych z prawem UE (definicja biomasy lokalnej) itp.,

zabrakło szerszej perspektywy kompleksowych zmian w wadliwej regulacji. Próba wsparcia małych OZE nie doprowadzi do rozwoju tego segmentu, a jednocześnie prowadzić będzie do dalszej dyskryminacji mikrogeneracji i przyszłościowych technologii oraz powrotu – jako rzekomego panaceum - do prymitywnego współspalania biomasy z węglem w największych jednostkach (nowelizacja podnosi o rząd wielkości próg mocy elektrowni współspalających) . IEO uważa, że podjęta próba technicznego usunięcia podstawowych błędów z poprzednich nowelizacji uOZE nie przyniesie efektów bez solidnej diagnozy stanu całej branży OZE i działań na rzecz rozwiązania zasadniczych problemów takich jak:

  • spadek inwestycji i niebezpiecznego schodzenia Polski ze ścieżki realizacji zobowiązań międzynarodowych w zakresie OZE i rynku energii oraz braku czasu na korekty i poprawę sytuacji na rynku OZE przez inwestycje wielkoskalowe,

  • karygodnej sytuacji w zakresie pozornego wsparcia prosumentów systemem tzw. „opustów”,

  • wprowadzania przepisów, które działają wstecz, np. w zakresie obowiązku ponoszenia kosztów bilansowania także dla istniejących instalacji o mocy do 500 kW zbudowanych w innych reżimach,

  • braku faktycznie działających instrumentów wspierania rozwoju energetyki rozproszonej,

  • dyskryminacji rozwoju już obecnie najtańszych i najbardziej przyszłościowych technologii o ciągle największych i niewykorzystanych zasobach do jakich z pewnością należy energetyka słoneczna oraz brak prób aktywnego kształtowania dalszego rozwoju energetyki wiatrowej.

Mówienie w obecnej sytuacji, że narastające problemy rozwiąże ustawa o rozwoju energetyki rozproszonej sprawia wrażenie uniku konfrontacji z problemami „tu i teraz”.
Przeprowadzenie sensownych konsultacji społecznych i poważnej dyskusji merytorycznej uniemożliwia:

  • brak jasnego celu proponowanych zmian,

  • bardzo powierzchowne uzasadnienie do projektu zmian z uOZE,

  • brak oceny skutków regulacji (OSR).

Zestawienie zaproponowanych w nowelizacji zasadniczych instrumentów wsparcia oraz możliwy wpływ znowelizowanej ustawy na rynek zestawiono na poniższym schemacie.
 
IEO proponuje, aby:

  • Dokonać niezależnego audytu prawnego i całościowego przeglądu merytorycznego całej uOZE pod kątem zasadności pozostawienia wprowadzanych „wrzutek legislacyjnych” oraz przywrócenia logiki i ładu w całej ustawie. Ponadto wskazane byłoby, aby funkcjonowanie przepisów uOZE stało się przedmiotem badań Najwyższej Izby Kontroli.

  • Grupowanie OZE w koszyki aukcyjne w oparciu o ustalone, przejrzyste kryteria; albo z uwagi na wspólny i ograniczony zasób albo zbliżony koszt energii LCOE (lub stopień dojrzałości technologicznej), ew. współczynniki wykorzystania mocy. W efekcie proponowane przez IEO dodatkowe zamiany w koszykach technologicznych sprowadzają się do:

    • utworzenia osobnego koszyka dla technologii: geotermia i wiatr na morzu - jako technologii o wysokich kosztach inwestycyjnych i dłuższej perspektywie inwestowania,

    • eliminacji koszyka – termiczne przekształcanie odpadów i włączenie go tam, gdzie powinien być, czyli do koszyka z biomasą (definicja biomasy jest wystarczająco szeroka, aby pomieścić wszystkie źródła i wywołać konkurencję o efektywność i cenny zasoby).

  • Przywrócenie obowiązku stosowania najnowszych urządzeń także w technologiach wyjętych w nowelizacji spod  wymogu „nowoczesności” - technologie (hydroenergetyka, układy hybrydowe i DISW/współspalanie biomasy) powinny stosować urządzenia nie starsze niż 36 miesięcy i nie mogły zwlekać dłużej z oddaniem energii do sieci niż 36 miesięcy od daty wygranej aukcji.

  • Usunąć z nowelizacji propozycje podnoszące w systemie aukcyjnym wysokość kaucji (z 30 do 60 zł/kW) i oraz odejście od konieczności renegocjacji w trybie pilnym (6 m-cy) umów o przyłączenie do sieci.

  • Wprowadzić w miejsce jednej stawki taryfy FiT trzy przedziały wysokości taryf FiT dla źródeł o mocy do 10 kW (w miejsce systemu opustów), do 100 kW oraz o mocy do 500 kW.

  • Wyznaczyć i podać w uOZE wysokości pierwszych FiT w oparciu o instalacje referencyjne o mocach 5 kW, 50 kW i 300 kW, podanie pierwszych taryf FiT w ustawie wraz z delegacją do wydawania corocznie rozporządzenia o wysokości (aktualizacji) taryf FiT oraz wskazaniem ustawowym o wymaganym przyjęciu do obliczeń wewnętrznej stopy zwrotu na poziomie 8%.

  • W art. 70a wydłużyć listę technologii OZE uprawnionych do skorzystania z taryf FiT o: systemy fotowoltaiczne, elektrownie wiatrowe, układy kogeneracyjne na biomasę.

  • Opłata rezerwacyjna - wytwórców energii w mikroinstalacjach sprzedających niewykorzystaną energię po gwarantowanej cenie - w wysokości 30 zł/kW mocy zainstalowanej nie dotyczyła wytwórców energii w mikroinstalacjach (o mocy do 50 kW). Ma to swoje uzasadnienie także w fakcie, że tego typu instalacje przyłączane są do sieci niskiego napięcia i moc przyłączeniowa firm zazwyczaj przekracza 50 kW.

  • Usunąć proponowane zmiany z definicji biomasy oraz dokonać przeglądu definicji pod kątem możliwości zastosowania oryginalnej definicji biomasy z dyrektywy 2009/28/WE.

  • Poprawić definicję hybrydowej instalacji odnawialnego źródła energii - zespół co najmniej dwóch instalacji odnawialnych źródeł energii, w której żadna z tych instalacji nie przekracza 80 % ogółu mocy zainstalowanej elektrycznej, wykorzystujących wyłącznie odnawialne źródła energii.

  • Pozostawienie w uOZE definicji spółdzielni energetycznej i nie zamykanie drogi do skorzystania z możliwości jakie daje ta sprawdzona w kilku krajach UE instytucja w mobilizowaniu do wspólnego działania obywateli w energetyce.

 

Pełna wersja opinii do pobrania na stronie IEO.

Aktualny monitoring zmian na rynku OZE dostępny jest w naszym dedykowanym serwisie informacyjnym, który zawiera m.in. analizy polityczno-regulacyjne rynku OZE, programy dotacji, politykę energetyczno-klimatyczna w Polsce, jej wdrożenie i wpływ na rozwój branży OZE. Więcej szczegółów na temat biuletynu po kontakcie z IEO (biuro@ieo.pl).