Ocena możliwości osiągnięcia celów wyznaczonych przez Komisję Europejską w ‘Biomass Action Plan’

Według barometru „EurObserver” (którego współautorem jest Instytut Energetyki Odnawialnej EC BREC IEO) produkcja energii pierwotnej z biomasy stałej w Unii Europejskiej wzrosła w ciągu roku zaledwie o 0,7 mln toe (ton ekwiwalentu ropy), tj. do poziomu do 66,4 mln toe. Niską dynamikę wzrostu wykorzystania biomasy (ok. 1% rocznie) tłumaczy się warunkami pogodowymi. Rok 2007 był w wielu krajach rokiem bardzo łagodnej zimy, co spowodowało spadek wykorzystania biomasy do celów grzewczych, podczas gdy w roku 2006, z powodu niższych temperatur wykorzystanie biomasy wzrosło o 4,1%. Kraje w których biomasa stała w przeliczeniu na 1 mieszkańca wykorzystywana jest w największym stopniu to kraje usytuowane na północy Europy takie jak Finlandia, Szwecja, Łotwa i Estonia. Polska zajmuje również wysoka pozycję z 4,6 mln to plasuje się na 5-ym miejscu jeśli chodzi o ilość wykorzystywanej biomasy. W większości biomasa jest wykorzystywana do celów grzewczych, jednak najbardziej dynamiczny wzrost odnotowuje się w przypadku energii elektrycznej z biomasy w nowych krajach członkowskich UE12: 20% wzrostu w skali roku. Natomiast w skali całej Unii Europejskiej EU27 wykorzystanie biomasy do produkcji energii elektrycznej w 2007 wzrosło o 4,4%; mniej niż w roku poprzedzającym: 13%. Przykładowo w Niemczech tempo wzrostu zostało zahamowane z powodu rosnących cen skupu biomasy, co z kolei było wypadkową rosnącego zapotrzebowania rynkowego na ten surowiec.

W przypadku biomasy mokrej przeznaczonej do produkcji biogazu odnotowano dynamiczny rozwój technologii - 20% rocznego wzrostu do poziomu 5,9 mln toe (49,2% biogaz wysypiskowy, 15% biogaz z oczyszczalni ścieków oraz 35,7% pozostały biogaz głównie rolniczy) . Liderem na rynku biogazu pozostają Niemcy - już ponad połowa europejskiego biogazu jest wytwarzana w tym kraju (oprócz biogazu wysypiskowego gdzie tradycyjnie największym jest rynek brytyjski). W Niemczech w 2006 roku oddano do użytku ok. 800 nowych instalacji biogazowych, w roku kolejnym dynamika ta nie utrzymała się co związane było z gwałtownym wzrostem cen surowców przeznaczonych do fermentacji (np. 83% roczny wzrost cen kukurydzy). Instalacje biogazowe w Niemczech dynamiczny wzrost zawdzięczają głównie wysokim cenom zakupu energii elektrycznej, w tym mechanizmom wsparcia dla roślin energetycznych. Charakterystyczną cechą dla biogazu rolniczego jest coraz większe wykorzystanie roślin energetycznych; podczas gdy jeszcze parę lat temu były to prawie wyłącznie odpady. Rośnie rola kogeneracji - energia coraz częściej wytwrzana jest w takich jednostkach- 58,1% energii elektrycznej i ponad połowa ciepła. Nowością jest również przeznaczanie biogazu do celów transportowych (w Szwecji 28 mln m3).

Konsumpcja biopaliw do celów transportowych w UE wyniosła w 2007 roku 7,7 mln toe co stanowi 2,6% ogólnej konsumpcji paliw transportowych. Oznacza to, że połowa celu wyznaczonego przez Komisję Europejską na rok 2010 tj. 5,75% została osiągnięta. Czy uda się osiągnąć wyznaczony cel w obliczu wyzwań ekonomicznych i środowiskowych? Wzrost wykorzystania bioapliw jest bardzo dynamiczny 87% w roku 2006 i 37% w roku 2007. Liderem wykorzystania biopaliw pozostają Niemcy, jednak ostatnio system wsparcia zmieniono tak aby wesprzeć rozwój głównie biopaliw nowej generacji. Niewielki wzrost produkcji bioetanolu spowodowanyjest głównie rosnącymi cenami zbóż, natomiast paliwo to jest importowane głównie z Brazylii i do Szwecji, Wielkiej Brytanii i Holandii.

Prognozy wykorzystania biomasy w dużym stopniu zależą od cen ropy naftowej na rynkach światowych. Ceny te spadły z historycznego poziomu 147 USD za baryłkę w lipcu 2007 do 55 USD za baryłkę listopadzie 2008. Jednak odpowiednie mechanizmy wsparcia dla biomasy powinny zniwelować skutki spadających cen ropy, przewiduje się że do roku 2010 wykorzystanie energii pierwotnej z biomasy stałej wzrośnie do poziomu 73,2 mln toe, a po uwzględnieniu biogazu, biopaliw płynnych do poziomu 105,8 mln toe. Oznacza to, że cele wyznaczone przez Komisję Europejską w ‘Biomass Action Plan’ w 2005 roku dla okresu 2010-2012, tj.: 55 mln toe energii elektrycznej, 75 mln toe ciepła and 19 mln toe biopaliw transportowych, raczej nie zostaną osiągnięte.

Pliki do pobrania: