Aż 45 proc. Polaków chce instalować w swoich domach mikroinstalacje odnawialnych źródeł energii  – to wynik najnowszych badań zawartych w mapie drogowej dla energetyki prosumenckiej, opracowanej przez Instytut Energetyki Odnawialnej (IEO)  na zlecenie  Związku Pracodawców Forum Energetyki Odnawialnej (ZP FEO). Rynek mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii jest szacowany obecnie na 4,5 mld złotych, a do 2020 r. może się zwiększyć nawet sześciokrotnie.

Do tej pory już 223 tysiące Polaków zainwestowało w mikroinstalacje OZE (kolektory słoneczne, pompy ciepła, małe elektrownie wiatrowe, kotły na biomasę, mikrobiogazownie czy domowe systemy fotowoltaiczne). Rynek mikroinstalacji jest dzisiaj wart 4,5 mld zł, a w 2020 r. przy realizacji zapisów rządowego planu działania w zakresie OZE może wynieść 26,5 mld zł. Inwestycje w przydomowe mikroźródła tylko do produkcji energii elektrycznej wyniosłyby 12 mld zł i dałyby 1,9 GW nowych mocy -  tyle, ile największe planowane obecnie w Polsce bloki na węgiel w Elektrowni Opole, których realizacja została wstrzymana z przyczyn ekonomicznych.

Jak wynika z badania TNS OBOP, przeprowadzonego na zlecenie IEO – polskie społeczeństwo chce korzystać z odnawialnych źródeł energii. Zainteresowanych inwestycjami w tym sektorze jest 45 proc. badanych, a 21 proc. chce sfinalizować inwestycje w przydomowe, odnawialne źródła energii w ciągu maksymalnie 2 lat. Polacy szczególnie zainteresowani są pozyskiwaniem energii ze słońca – na ten rodzaj energii wskazało 31 proc. ankietowanych.

Prosument, czyli aktywny  konsument wytwarzający energię w mikroinstalacjach, już wkrótce będzie mógł sprzedawać nadwyżkę produkowanej energii elektrycznej do sieci. Mapa drogowa „Krajowy plan rozwoju mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii do roku 2020” analizuje rynek mikroinstalacji OZE do wytwarzania ciepła i energii elektrycznej oraz informuje o korzyściach gospodarczych, społecznych i ekologicznych wynikających z upowszechnienia energetyki prosumenckiej. Dzięki inwestycjom gospodarstw domowych liczba prosumentów do 2020 roku mogłaby wzrosnąć do 2,5 mln, a towarzyszyłoby jej powstanie 54 tys. zielonych miejsc pracy, w tym 15 tys. w sektorze produkcji urządzeń.

Przygotowywana nowelizacja prawa energetycznego tzw. „mały trójpak” częściowo znosi prawne i biurokratyczne bariery dla inwestujących w mikroinstalacje. To dobrze, że Parlament postanowił zwolnić prosumentów z opłaty przyłączeniowej oraz pozwolenia na budowę mikroinstalacji, a także obowiązku rejestracji działalności gospodarczej – mówi Grzegorz Wiśniewski, prezes ZP FEO. Natomiast proponowane przez Rząd w autopoprawce obniżenie o 20 % ceny za energię wprowadzaną do sieci przez prosumentów nie ma uzasadnienia w świetle celów dyrektywy o promocji odnawialnych źródeł energii. Oznacza to nierówne traktowanie osób fizycznych - właścicieli przydomowych mikroinstalacji oraz dużych firm, a tym samym podważa sens prowadzenia działalności prosumenckiej – dodaje Grzegorz Wiśniewski, prezes ZP FEO.

Skutki dzisiejszych decyzji w sprawie odnawialnych źródeł energii będą odczuwalne przez kilkadziesiąt lat. Najwyższy czas uruchomić potencjał drzemiący w mikroinstalacjach OZE i uchwalić ustawę w kształcie, który zapewni rozwój energetyki prosumenckiej – komentuje prof. Maciej Nowicki. W Europie Zachodniej taka polityka przynosi wymierne efekty. W Wielkiej Brytanii po wprowadzeniu programu stałych taryf dla prosumentów w 2009 r., liczba mikroinstalacji wzrosła z 98 tys. w 2008 r. do 358,3 tys. w 2012 r. Łączna moc brytyjskich mikroinstalacji już obecnie wynosi 1,66 GW.

Publikacja raportu zbiega się z pracami Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej nad programem „Prosument”, którego budżet wyniesie prawdopodobnie 600 mln złotych przeznaczonych na wsparcie inwestycji prosumenckich w latach 2014-2018.

Najnowsze badanie opinii publicznej zrealizowane przez TNS Polska na zlecenie Instytutu Energetyki Odnawialnej (IEO) przybliżyło wiedzę, opinie oraz potrzeby Polaków dotyczące odnawialnych źródeł energii i scharakteryzowało sylwetkę potencjalnego polskiego prosumenta.

Według badań IEO nt. postaw społecznych Polaków wobec mikroinstalacji i energetyki obywatelskiej, co trzeci obywatel w swoim gospodarstwie domowym najchętniej wykorzystywałby energię pochodzącą z odnawialnych źródeł energii (OZE), w tym przede wszystkim energię słoneczną. Ok. 14% Polaków deklaruje zainteresowanie inwestycją w mikroinstalację OZE już w najbliższej perspektywie - do 2 lat.

Odsetek zainteresowanych inwestycją jest istotnie wyższy wśród osób znających termin „prosument” (67%), a także wśród osób poinformowanych o uchwaleniu ustawy o OZE (53%). Chęć inwestycji w najbliższej perspektywie nie jest istotnie związana z wyższymi dochodami (największe zainteresowanie jest u mieszkańców domów kilkurodzinnych, ale gwałtownie wzrasta wraz z deklarowanym zainteresowaniem polityką). Aż 44% Polaków zainteresowanych polityką zdecydowanie deklaruje chęć inwestowania w przydomowe mikroinstalacje OZE.

Największa grupa potencjalnych polskich prosumentów to osoby w przedziale wiekowym od 18 do 49 lat, ze średnim wykształceniem, o dochodach rodziny przekraczających 2500 zł i zamieszkujące region stołeczny, Polskę zachodnią i środkowo wschodnią. Mieszkańcy obszarów wiejskich, ale też dużych miast (powyżej 200000 mieszkańców).

Potencjał inwestycyjny w największych miastach (40%) i na wsi (39%) jest bardzo zbliżony. Jego poziom jest najniższy w małych miastach, do 20 tys. m., ale też stosunkowo wysoki 32%. Zainteresowanie inwestycją, w znacznie większym stopniu, determinuje wysokość dochodów rodziny. Na wsiach więcej osób deklaruje, że nie wie, czy chciałoby zainwestować, co wynika zapewne z braku wiedzy o możliwości takich inwestycji i ich implikacji. Wcześniejsze, analogiczne badania IEO (2013 rok) wykazywały nieco bardziej jednoznaczne zainteresowanie mieszkańców wsi inwestycjami w prosumenckie OZE.

Urządzeniami energetyki odnawialnej, w które najchętniej zainwestowaliby Polacy są kolektory słoneczne – wskazało na nie 40% badanych. Co szósty respondent zainwestowałby w małe elektrownie wiatrowe, pompy ciepła i panele fotowoltaiczne (PV). W tym ostatnim przypadku nastąpił największy wzrost zainteresowania w stosunku do badań z 2013 roku – o 5 punktów procentowych. Rysunek 1. Urządzenie OZE preferowane przez Polaków, wyniki badań TNS Polska na zlecenie IEO.

Jednej czwartej ankietowanych osób, które nie znają terminu „prosument” i ustawy, trudno jest powiedzieć w jakie urządzenia, gdyby mieli taką możliwość, chcieliby zainwestować. Częściej wskazywano na inwestycje w te rodzaje instalacji, które dają możliwość oszczędności ciepła niż energii elektrycznej.

Wyniki zrealizowanego badania opinii publicznej wskazują na niedostatki społecznej świadomości o mechanizmach inwestycji prosumenckich, przewidywanym okresie zwrotu oraz rodzaju urządzeń.

Badanie miało na celu przeprowadzenie analizy opinii publicznej na temat wykorzystania odnawialnych źródłach energii (OZE) w Polsce, w kontekście uchwalonej w tym roku ustawy o OZE oraz programu wspierającego zakup instalacji OZE - Prosument. Zrealizowane w ramach projektu „Odnawialne źródła energii w gospodarstwach rolnych i mikrosieciach OZERISE” współfinansowanego z Programu LIFE+ i NFOŚiGW w ramach projektu LIFE11 ENV/PL/444 na zlecenie Instytutu Energetyki Odnawialnej (IEO) przez TNS Polska w dniach 27.03.2015 – 01.04.2015 metodą badania omnibusowego, o charakterze wywiadu face-to-face (CAPI).

Wyniki badania opinii publicznej zaprezentowano podczas VIII Forum Energetyki Prosumenckiej odbywającego się w dniach 12-13 maja br, www.forum.ieo.pl.

Więcej:

• Podsumowanie pierwszego dnia Forum energetyki Prosumenckiej

Warszawa, dn. 2016-01-18

Informacja prasowa

Badanie opinii Polaków o odnawialnych źródłach energii w ramach projektu: „Krajowy Plan Rozwoju Ciepła z Odnawialnych Źródeł Energii”

Badanie opinii publicznej na temat odnawialnych źródłach energii (OZE) zrealizowano w dniach 20-25 listopada 2015 roku przez TNS Polska na zlecenie Instytutu Energetyki Odnawialnej (IEO) w ramach współpracy z konsorcjum firm i krajowych stowarzyszeń na rzecz opracowania pt. „Krajowy plan rozwoju ciepła z OZE”.

Badanie opinii publicznej wyraźnie wskazuje, że Polacy oczekują zwiększenia wsparcia  domowych instalacji odnawialnych źródeł energii, zarówno w zakresie produkcji ciepła, jak i energii elektrycznej z OZE. Takiego zdania jest ponad 60% badanych. 15 % badanych nie ma zdania na ten temat, a ok. 20% jest przeciwko. Odsetek  osób zainteresowanych zwiększeniem wsparcia  zdecydowanie rośnie wśród osób które deklarują, że znają ustawę o OZE oraz poinformowanych o dotychczasowych możliwościach dofinansowania OZE, co potwierdza,  że aktualny system wsparcia jest niewystarczający.

Badanie opinii publicznej przeprowadzono w momencie, gdy Polacy byli przekonani, że od 1-go stycznia 2016 roku wejdzie w życie rozdział 4 ustawy OZE wprowadzający system wsparcia w postaci taryf gwarantowanych dla właścicieli najmniejszych instalacji OZE oraz system aukcyjny (respondenci nie wiedzieli o podpisanej 31 grudnia 2015 r. nowelizacji ustawy OZE, której celem jest opóźnienie wejścia w życie przepisów o pół roku, czyli do  1-go lipca 2016 roku). Znajomość ustawy o odnawialnych źródłach energii, wzrosła w porównaniu z badaniem przeprowadzonym[1] zaraz po jej uchwaleniu. Już prawie co trzeci obywatel słyszał o ustawie (w poprzednim badaniu co czwarty), jednak jedynie 7% jest świadomych  czego ona dotyczy. Z terminem „prosument”zaznajomionych jest 11% badanych (w badaniu z marca było to zaledwie 6%), ale jedynie 3% deklaruje, że wie co dokładnie ten termin oznacza.

Badania zidentyfikowały znaczący potencjał inwestycyjny  Polaków w małe instalacje OZE.  Aż 35% obywateli deklaruje nie tylko poparcie dla idei, ale chęć bezpośredniego inwestowania w OZE, spośród czego 13% badanych chciałoby zacząć korzystać w ciągu 2 lat. Odsetek zainteresowanych inwestycją jest istotnie wyższy wśród osób znających ustawę o OZE (52%) i wśród osób czujących się poinformowanymi o możliwościach dofinansowania OZE (58%). Większe zainteresowanie inwestycją OZE związane jest również z wyższymi dochodami, posiadaniem dzieci, mieszkaniem w domu jednorodzinnym, mieszkaniem na wsi oraz  wśród osób popierających zwiększenie wsparcia na rozwój małych, domowych instalacji odnawialnych źródeł energii. Istotny okazał się także stosunek do wiary katolickiej. U osób religijnych praktykujących regularnie odnotowano większą chęć zainwestowania w przydomowe OZE, niż u osób niepraktykujących (różnica 8 punktów procentowych (p.p.)).

Wśród osób, które chcą zakupić instalację OZE, głównym powodem zainteresowania taką inwestycją jest chęć zmniejszenia rachunków za energię (ponad połowa ankietowanych), oraz  możliwość korzystania z czystszego powietrza, jak również  wygoda z użytkowania instalacji OZE.

Wśród innych powodów wymieniano aktualną mozliwość skorzystania z dotacji, promocję innwowacji czy też prestiż i poprawę wizerunku dzięki zbudowaniu takiej instalacji.

Struktura aktualnie wykorzystywanych źródeł energii do ogrzewania lokalu mieszkalnego w próbie badawczej nie zmieniła się znacząco w porównaniu do poprzedniego badania. Nadal najpopularniejszym źródłem energii wykorzystywanymdo ogrzewania lokalu jest węgiel, na który wskazała niemal połowa respondentów. Co czwarty korzysta z drewna i z ciepła systemowego (sieciowego). Ale już ponad jedna czwarta badanych chciałaby korzystać w swoich gospodarstwach domowych z energii słonecznej[2].Powyżej 20% wskazań uzyskał gaz. Węgiel, pomimo, że nadal plasuje się na 3 miejscu, odnotował spadek zainteresowania z 21% do 16% w stosunku do poprzedniego badania – Polacy chcą rezygnować z węgla na korzyść energii słonecznej oraz energii z otoczenia (np. powietrza, wody, gruntu).

Nadal urządzeniami energetyki odnawialnej, w które najchętniej by inwestowano, są kolektory słoneczne – wskazało na nie ponad dwie piąte badanych. Podobnie jak w poprzednim badaniu z marca, Polacy częściej wskazywali na urządzenia zapewniające oszczędność na rachunkach za ogrzewanie (ciepło), niż na energii elektrycznej – 64% preferuje instalacje OZE wytwarzające ciepło, 41% instalacje OZE wytwarzające energię elektryczną. (Ankietowani mogli wybrać więcej, niż jedną odpowiedź).

Kontakt dla prasy  w imieniu konsorcjum projektu : Aneta Więcka, adres email: awiecka@ieo.pl

Konsorcjum projektu „Krajowy Plan Rozwoju Domowych Instalacji do Wytwarzania  Ciepła z OZE do 2030 roku” powstało 25 czerwca 2015r. w Warszawie. W skład konsorcjum wchodzą następujące firmy przemysłowe i organizacje: Cichewicz, Defro, ENSOL, Europejski Instytut Miedzi, Galmet, Stiebel-Eltron, Robert Bosch Sp. z o.o., Thermaflex, Vaillant, Viessmann, Instytut Energetyki Odnawialnej, Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła, Stowarzyszenie Producentów i Importerów Urządzeń Grzewczych, Związek Pracodawców Forum Energetyki Odnawialnej. Konsorcjum zwraca uwagę, że ustawa o OZE  nie wspiera produkcji ciepła z OZE, a jedynie niemal w całości skupia się na produkcji energii elektrycznej, potrzebne są impulsy prawne, ekonomiczne, innowacje technologiczne i rynkowe, a także działania edukacyjne, aby olbrzymi potencjał produkcji ciepła z OZE w systemach rozproszonych został szeroko i właściwe wykorzystany.

Więcej informacji na:http://www.ieo.pl/pl/cieplozoze.html

[1] Analogiczne badanie, IEO zrealizował  w dniach 27 marca  –  1 kwietnia 2015 roku , (tuż po uchwaleniu ustawy o odnawialnych źródłach energii).

[2] Podobne wyniki uzyskano w poprzednim badaniu opinii publicznej, marcu 2015 roku

83 organizacje, firmy i instytucje wystosowały list do posłów wzywający do poprawienia ustawy o odnawialnych źródłach energii. List został przekazany posłom przed najbliższym posiedzeniem Sejmu, na którym ma odbyć się drugie czytanie ustawy. Wśród sygnatariuszy listu znajdują się agencje energetyczne, klastry, organizacje rolnicze i samorządowe, lokalne i regionalne organizacje pozarządowe, firmy doradztwa energetycznego, organizacje biznesowe zrzeszające producentów urządzeń wytwarzających energię oraz organizacje młodzieżowe. Wszystkie organizacje krytycznie oceniają obecną wersję ustawy.

- Społeczeństwo czuje się oszukane, projekt ustawy zamiast przynosić korzyści, odbiera szanse na rozwój energetyki obywatelskiej. Nie wspiera małych, lokalnych źródeł energii, nie zwiększa lokalnego bezpieczeństwa energetycznego i nie poprawia warunków dla lokalnego rozwoju gospodarczego – wyjaśnia Zbigniew Karaczun, ekspert Koalicji Klimatycznej, członek Zarządu Polskiego Klubu Ekologicznego Okręgu Mazowieckiego. - Ustawa nie służy rozwiązywaniu problemów w energetyce, konserwuje natomiast uprzywilejowaną pozycję koncernów energetycznych oraz skutkować będzie zepchnięciem obywatelskiej energetyki rozproszonej na margines. Przykładem może być utrzymanie pomocy dla współspalania w dużych elektrowniach przy jednoczesnym braku wystarczającego wsparcia dla małych odnawialnych źródeł energii.

Zdaniem Grzegorza Wiśniewskiego, prezesa Instytutu Energetyki Odnawialnej potrzebne jest wprowadzenie taryf gwarantowanych (FiT) dla najmniejszych prosumenckich instalacji odnawialnych źródeł energii, rozszerzenie definicji prosumenta o wszystkie podmioty użytkujące mikroinstalacje, np.: spółdzielnie, wspólnoty mieszkaniowe, szkoły, stworzenie warunków do rozwoju produkcji ciepła z rozproszonych odnawialnych źródeł, a także wycofanie się z dalszego wspierania wielkoskalowego współspalania biomasy.

W opinii sygnatariuszy listu bez tych zmian projekt ustawy o odnawialnych źródłach energii nie powinien zostać przyjęty.

• List do posłów/senatorów wzywający do poprawienia ustawy o odnawialnych źródłach energii